İLAÇLAMA DEZENFEKSİYON
İLAÇLAMA
‘Nerede yaşadığımızın önemi yoktur!
Bizi çevreleyen dünyanın dışında değiliz. Diğer canlılarla ve yaşadığımız yeri
istemimiz dışında paylaşan ve tehlikeli olabilecek haşere ve kemirgenlerle
yaşıyoruz. Bilindik olanlarından ve daha önce hiç görmediğimiz zararlılara kadar
taşıdıkları hastalık riski, bizlerde uyandırdığı korku ve tiksinme yüzünden yok
edilmeleri gerekiyor. Tamamen yok edilemezler fakat onları sınırlamak ve yaşam
alanlarımızdan uzak tutmak mümkün. Bunun için ara vermeden mücadele (ilaçlama)
yöntemlerini sürdürmek gerekir. Ardından sınırlayıcı önlemlerle ev ve toplu
yaşam alanlarından uzak tutabiliriz. Bu önlemler: Düzenli ilaçlatma, hangi
tarihlerde ve nerelere uygulanacağı ve en önemlisi verilen talimatlara
uymaktır.’
Yaşam alanlarında sıklıkla görülen ve varlıklarıyla tiksinti duyulan haşere ve kemirgenler, tükettiğimiz gıdalarla beslenerek veya eşyalara zarara vererek olumsuzluklara sebebiyet verdikleri gibi tehlikeli ve bulaşıcı hastalıkların taşınmasında aktif rol üstlenirler. Bu yüzden zarar veren haşere ve kemirgen gibi canlıların yok edilmesi ve hastalık riskinin ortadan kaldırılması için ilaçlama şarttır. Ama bunu yaparken çevreye ve hedef dışı kalan canlılara zarar vermeden yapmalıyız. Zararlılarla etkin mücadele yaparken:
Canlı biyolojisi
Davranış biçimleri
Yaşam ve üreme döngüsü
Yok etme ve azaltma,
bilgi ve metotlarının bilinmesi ve uygulanması gerekmektedir.
Bunları sıraladığımızda mekanik (yuvalandıkları yerlerin imhası,
çevresel çalışma), fiziksel (yem
kapanı/yapışkan tuzak ve istasyon sistemleri) ve kimyasal (kokulu ve kokusuz ilaçlama) mücadeledir. Kurtulmak
istediğiniz zararlılara göre ilaçlama uygulaması yapılmaktadır.
Bahçe ilaçlaması ev-çevre ilaçlamasında olduğu gibi önem taşıyan yerlerden
biri olsa da bitki ve hayvanların ortak yaşam alanı olduğu için zorunlu olarak
ilaçlanmalıdır. Çünkü haşereler genellikle dışarıdan gelmekteler ve buraları da
çocukların oyun alanıdır. Sağlımızı bozan çoğu tehlikeli haşere ve kemirgen
buralarda yaşamaktadır. Bahçe
ilaçlaması gerektiren durumlar her bahçede rastlayabileceğimiz yüzlerce tür
zararlı çeşidi bulunmasından kaynaklanmaktadır. Bunlardan bazılarının boyutları
küçük olurken, çoğunlukla da gözden kaçar… Bahçeler içerisinde yer alan ağaç,
çiçek, sebze ve meyve türleri görsel zevk sunarken bir yandan zararlı haşere ve
kemirgen türlerini de kendine çekmektedir. Bahçeler açık alanlardır ve kokulu
ilaçlamayla periyodik olarak ilaçlanmalıdır. Bu yüzden yöntem, iklim koşulları, kullanılacak ilaç
ve ilaç miktarı gibi konulara önem vermeliyiz. Ayrıca insan ve çevre sağlığı
için daha dikkatli olmalıyız.
Kullandığımız ilaçlar WHO (DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ) tarafından onaylanmış T.C. Sağlık Bakanlığınca ruhsatlandırılmış ve ithalatına izin verilmiş ilaçlardır.
DEZENFEKSİYON
Hijyen ve sanitasyonun
sağlanmasında temizlik ürünleri kirli ortamların temizliği için kullanılırken
dezenfektanlar genel hijyen sağlanması amacıyla kullanılmaktadır. İnsan
sağlığının korunması, kontaminasyonun (bulaşma) önlenmesi, patojen (hastalık
yapıcı) mikroorganizmaların yok edilmesi veya hastalık yapma yeteneklerinin
ortadan kaldırılması dezenfeksiyon yapmakla mümkün olabilmektedir.
Sterilizasyon cansız ortamdaki
patojen (hastalık yapan) olsun olmasın tüm mikroorganizmaların yokedilmesidir.
Dezenfeksiyon sterilizasyon demek değildir. Farklı uygulamalardır. Dezenfeksiyonun etkisi kısıtlıdır, dolaysız ve büyük bulaşmayı sınırlar. Dezenfeksiyon yöntemleri fiziksel (kaynatma-ısı-pastörizasyon-radyasyon UV) ve kimyasal yöntemlerdir. Yaygın olarak kullanılan dezenfektanlar ise kimyasal maddelerdir ve pulverizasyon, fumigasyon vb. yöntemler ile uygulanmaktadır. Etkinliklerine göre 3 kategoride değerlendirilir. Yüksek (bazı bakteri sporlarını içeren geniş mikroorganizma popülasyonuna), Orta (mikobakteriler, virüsler, mantarlar ve bakterilere), Düşük (mantarlar, vegetatif bakteriler ve zarflı virüslere) düzey dezenfeksiyon… Kimyasal ajanlara göre sıklıkla kullandığımız dezenfeksiyon ve süreleri:
Düşük
düzey dezenfektanlar |
süre |
Orta
düzey dezenfektanlar |
süre |
Yüksek
düzey dezenfektanlar |
süre |
Hipoklorit (50-500 ppm) Hidrojen peroksit%3
|
10 dk 10 dk |
Hipoklorit (1000-5000 ppm) Etil-izopropil alkol (%60-95) |
15 dk 15 dk |
Hidrojen peroksit %7,5 |
30 dk |
İdeal dezenfektanlar:
- o Geniş
spektrumlu olmalı,
- o Suda
kolay ve homojen erimeli,
- o Dayanıklı
olmalı ve etkisi uzun süre devam etmeli,
- o İnsan
ve hayvanlar için toksik ve irritan olmamalı,
- o Kısa
süre içinde etkilemeli,
- o Harici
maddelerle birleşmemeli ve inaktive olmamalı,
- o Normal
ısıda ve değişik ısı derecelerinde etkili olmalı,
- o Yakıcı,
fena, kokulu, renk verici veya renk giderici olmamalı,
- o Hoş
kokulu ya da kokusuz ve koku giderici olmalı,
- o Ucuz
olmalı ve kolay bulunmalı,
- o Dezenfekte
edilen maddeleri bozmamalı, leke bırakmamalı, korozif olmamalı,
- o Uygulanması kolay olmalıdır.
Dezenfektan kullanımının gerekli
olduğu yaşam alanları, sağlık merkezleri, hastaneler, enfeksiyon riski olan tüm
alanlar, halkın ortak kullanım alanları, alışveriş merkezleri, okullar,
yurtlar, kreşler, dershaneler, ev ve işyeri ortamı, kısacası insan teması olan
her yerde kullanılabilir.
UYGULAMA
BİÇİMLERİ
Fiziksel
ve Kimyasal Temizlik
Yüzey temizliği ve hijyeninde
doğru temizlik malzemesini seçmek ve uygun biçimde kullanmak çok önemlidir. Su ve
deterjanlar yardımıyla kirlerin yüzeyden uzaklaştırılması sağlanır. Temizlik
faaliyetini mutlaka dezenfeksiyon işlemi takip etmeli, temizlik esnasında serbest
duruma geçen mikroorganizmaların daha geniş bir ortama yayılarak çoğalmaları
engellenmelidir.
Buharla
temizlik
Deterjan kullanmadan tüm zeminlerde buharla hijyen sağlar. Yüzeylerde bulunan bakteri, mantar ve küfün %99,99’unu yok eder. Dezenfekte eder, temizler ve kötü kokuları giderir.
ULV aerosol sisleme
Gözle görülmeyen mikroorganizmalardan
insektisitlere kadar tüm zararlıları yok etmede en az etken madde ile kalıcı,
etkili ve ekonomik mücadele sağlar. Amaçlanan solüsyonu (ilaçlı suyu) uzun
sürede havada kalacak şekilde partiküllere bölerek havayla temas süresini
uzatmaktır.